شرح وظایف و مسئولیت‌های افراد در قالب اصول اخلاقی انتشار مقاله

 

اصول اخلاقی انتشار مقاله در نشریه پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز بر اساس توصیه‌های «کمیته بین‌المللی اخلاق نشر» موسوم به COPE و نیز «منشور و موازین اخلاق پژوهش» مصوب معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تدوین شده است که به‌شرح زیر می‌باشد:

 

وظایف و مسئولیت‌های نویسندگان

 

• موضوع مقاله ارسالی باید در حیطه یکی از زمینه‌های تخصصی نشریه پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز بوده و به‌صورت علمی و منسجم مطابق الگوی نشریه، آماده شده باشد. برای اطلاع از زمینه‌های تخصصی تحت پوشش نشریه به لینک «اهداف و چشم‌انداز» مراجعه نمایید.

• مقاله ارسالی، بایستی نتیجه حاصل از «پژوهش اصیل» (Original research) نویسندگان آن مقاله بوده و هرگونه استفاده از نتایج تحقیقات دیگران با ذکر منبع در مقاله اشاره شود. پژوهش باید با دقت و مبتنی بر اصول نظری پذیرفته‌شده در مجامع علمی انجام گرفته باشد. همچنین، نتایج و داده‌های حاصل از پژوهش بایستی به‌صورت صحیح و عینی گزارش شوند.

• مسئولیت صحت و دقت محتوای مقاله بر عهده نویسندگان است. به‌عبارت دیگر، مؤلفان مقاله موظف هستند تا از صحت و دقت محتوای آن اطمینان حاصل کنند. شایان ذکر است که انتشار مقاله لزوماً به معنی تأیید مطالب آن توسط هیئت تحریریه نشریه پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز نیست.

• نویسندگان، حق «ارسال مجدد» (Duplicate submission) یک مقاله به نشریه پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز را ندارند. به‌عبارت دیگر، مقاله ارسالی یا حتی بخشی از مطالب اصلی آن، نباید در هیچ نشریه دیگری منتشر شده یا در جریان داوری و نشر باشد.

• نویسندگان، مجاز به «انتشار همپوشان» (Overlapping publication) نیستند. منظور از انتشار همپوشان، نشر داده‌ها و یافته‌های مقالات پیشین خود با اندکی تغییرات نگارشی، در قالب مقاله‌ای جدید است.

• نویسندگان موظفند در صورت نیاز به بهره‌گیری از مطالب دیگران در مقاله خود، موارد استفاده‌شده را به‌طور دقیق در متن مقاله، «ارجاع‌دهی» (Citation) نمایند و هنگامی که عین نوشته‌های پژوهشگران دیگر در متن مقاله منعکس می‌گردد، باید از روش‌ها و علائم نقل قول مستقیم (نظیر قرار دادن کل آن عبارت در داخل گیومه) استفاده شود.

• نویسنده مسئول مقاله می‌بایست نسبت به وجود نام و اطلاعات همه نویسندگان و عدم وجود اسمی غیر از افراد دخیل در انجام پژوهش و تهیه مقاله، اطمینان حاصل کند. به‌عبارت دیگر، بایستی از اضافه کردن «مؤلف افتخاری» (Gift authorship) و حذف «مؤلف واقعی» (Ghost authorship) خودداری شود.

• نویسنده مسئول مقاله موظف است نسبت به این موضوع که سایر نویسندگان مقاله، محتوای آن را به‌طور کامل مطالعه و در خصوص ارسال آن به نشریه پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز و نیز ترتیب قرارگیری اسامی خود در بخش معرفی نویسندگان مقاله رضایت دارند؛ اطمینان حاصل کند.

• ارسال مقاله به‌منزله آن است که نویسندگان، رضایت حامیان مالی یا مکانی مقاله را جلب نموده و مشخصات دقیق همه آن‌ها را در قسمت «وابستگی» (Affiliation) مقاله ارسالی، ذکر کرده‌اند.

• نویسندگان موظفند در هر زمانی که متوجه هرگونه خطای علمی در مقاله خود شوند (چه در بخش نظری و چه در قسمت مربوط به ارائه داده‌ها و نتایج)، بلافاصله سردبیر نشریه را در جریان قرار داده و نسبت به اصلاح آن اقدام نمایند و یا مقاله را باز پس گیرند.

• از نویسندگانی که اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و یا مؤسسات آموزش عالی هستند؛ انتظار می‌رود تا در داوری مقالات محققان دیگر در زمینه‌های تخصصی مربوطه، با نشریه پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز همکاری نمایند. 

• نویسندگان باید به مراکز یا افرادی که در شکل‌گیری پژوهش آن تأثیرگذار بوده‌اند اشاره نموده و قدردانی نمایند.همچنین در صورت داشتن حامی مالی پژوهش در این بخش ذکر شده و مورد قدردانی قرار می گیرد. 

• نویسندگان موظفند هر گونه تضاد منافعی را که بر نتیجه پژوهش آن و یا تفسیر یافته‌ها تأثیرگذار بوده است مطرح نمایند و منابع مالی حامی پژوهش خود را ذکر کنند. 

• نویسندگان، موظف به پرهیز از «رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی» (Research and publication misconduct) به شرحی که در ادامه توضیح داده خواهد شد؛ می‌باشند. اگر در هر یک از مراحل ارسال، داوری، ویرایش، یا انتشار مقاله در نشریه علمی – پژوهشی پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز یا پس از آن، از وقوع یکی از موارد ذیل اطمینان حاصل شود، «رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی» محسوب شده و سردبیر نشریه، حق برخورد قانونی با آن را خواهد داشت:

– «جعل داده‌ها» (Fabrication): عبارت است از گزارش مطالب غیرواقعی و ارائه داده‌ها یا نتایج ساختگی به‌عنوان نتایج آزمایشگاهی، مطالعات تجربی و یا یافته‌های شخصی؛ ثبت غیرواقعی آنچه روی نداده است؛ جابجایی نتایج مطالعات مختلف و نظایر آن‌ها.

– «تحریف داده‌ها» (Falsification): عبارت است از ثبت و ارائه نتایج پژوهش به‌نحوی که جزئیات اجرای پژوهش یا فرآیند جمع‌آوری داده‌ها دست‌کاری شود؛ داده‌هایی حذف یا تغییر یابند؛ برخی نتایج کوچک به‌منظور پنهان کردن واقعیات بزرگ‌تر، بزرگ‌نمایی شود (Juicy quotes) تا نتایج پژوهش در راستای اهداف خاص دنبال گردد یا نتایج ارائه‌شده مورد تردید قرار نگیرد.

– «سرقت علمی» (Plagiarism): عبارت است از استفاده غیرعمدی یا تعمدی از کلمات، ایده‌ها، عبارات، ادعاها و یا مستندات دیگران بدون قدردانی، توضیح و استناد مناسب به اثر مورد استفاده و صاحب (صاحبان) آن اثر. به‌عبارت دیگر، کپی‌برداری در نوآوری ادعایی مقاله، شباهت‌های ساختاری در نوشتار یا به‌کارگیری ایده‌ها و نتایج پژوهش‌های دیگران، بدون ارجاع مناسب به آن‌ها به‌عنوان یک پژوهش اصیل علمی، هریک نمونه‌هایی از سرقت علمی محسوب می‌شوند.

– «اجاره علمی»: منظور آن است که نویسنده (نویسندگان)، فرد دیگری را برای انجام پژوهش به‌کار گیرد و پس از پایان پژوهش، نتایج حاصل از آن را عیناً و یا با دخل و تصرف اندکی به نام خود منتشر کند.

– «انتساب غیرواقعی»: عبارت است از منسوب کردن غیرواقعی یک یا چند نفر از نویسندگان مقاله به افراد، مؤسسات، مراکز یا گروه‌های آموزشی و پژوهشی؛ در حالی که نقشی در اصل پژوهش منتشرشده نداشته‌اند.

 

وظایف و مسئولیت‌های داوران

 

• داوران در بررسی کیفی، محتوایی و علمی مقالات، به سردبیر و اعضای هیئت تحریریه نشریه یاری رسانده و با مطالعه دقیق و کامل مقالات و بیان نقطه‌نظرات سازنده خود در خصوص آن‌ها، به بهبود و ارتقاء کیفی و محتوایی نشریه کمک می‌کنند.

• داور انتخابی می‌بایست بعد از بررسی خلاصه مقاله، بلافاصله سردبیر نشریه را از تصمیم خود در مورد پذیرش یا عدم پذیرش داوری (به‌دلیل قرار نداشتن موضوع مقاله در حوزه کاری داور، کمبود وقت یا …) مطلع نماید. همچنین در صورت عدم پذیرش داوری، انتظار می‌رود تا سردبیر نشریه را در انتخاب داور جایگزین یاری کند.

• داور به‌لحاظ حرفه‌ای باید در زمینه موضوعی مقاله، صاحب‌نظر و متخصص باشد. به‌عبارت دیگر، شایسته است که داور از پذیرش بررسی مقالاتی که موضوع آن‌ها با حوزه تخصصی وی فاصله دارد و ممکن است نتواند در مورد آن‌ها داوری منصفانه‌ای انجام دهد؛ اجتناب کند.

• داور نباید مقاله‌هایی را که منافع اشخاص، مؤسسات و شرکت‌های منسوب به وی به‌وسیله آن مقالات حاصل می‌گردد و یا روابط شخصی در آن مشاهده می‌شود؛ برای داوری قبول کند. همچنین، داور باید از پذیرش بررسی مقاله‌هایی که در انجام پژوهش مربوطه، تجزیه و تحلیل نتایج حاصله یا نگارش مقالات به هر نحوی با نویسندگان آن‌ها همکاری داشته است؛ اجتناب نماید.

• در صورت پذیرش بررسی مقاله، داور موظف است تا نظرات تخصصی و اصلاحی خود را درباره محتوای علمی، فنی و نگارشی مقاله به‌وضوح اعلام کند و در مهلت زمانی تعیین‌شده به سردبیر نشریه ارائه نماید. بررسی دقیق مراجع، جداول، تصاویر و دیگر ضمائم مقاله نیز جزو وظایف داور می‌باشد.

• داوری مقالات باید صرفاً بر اساس مستندات علمی و استدلال کافی انجام شود و از اعمال نظر سلیقه‌ای، شخصی، صنفی، نژادی، مذهبی و غیره در داوری مقالات اکیداً خودداری گردد.

• از داور انتظار می‌رود تا ارزیابی دقیق خود را در مورد نقاط قوت و ضعف مقاله به‌صورتی سازنده، صریح و آموزشی تبیین نماید و سپس، نتایج بررسی مقاله را به‌همراه پیشنهادهایی جهت اصلاح و بهبود کیفیت آن، به سردبیر نشریه ارائه کند.

• انتظار می‌رود که داور، شخصیتی مسئولیت‌پذیر، پاسخگو، وقت‌شناس، حقیقت‌جو، علاقه‌مند و پایبند به اخلاق حرفه‌ای داشته باشد. استناد به شواهد معتبر و مناسب، رعایت انصاف و ادب، پرهیز از تعصب، پیش‌داوری و شتاب‌زدگی و نیز دارا بودن بیانی واضح برای سردبیر در خصوص میزان تناسب مقاله برای انتشار در نشریه پردازش سیگنال پیشرفته دانشگاه تبریز از دیگر خصوصیات داوران است.

• داور موظف است که از ارجاع‌دهی کامل مقاله به کلیه تحقیقات، موضوعات و نقل قول‌های مورد استفاده اطمینان حاصل کند. همچنین، از داور انتظار می‌رود تحقیقات انتشاریافته مرتبط را که در مقاله به آن‌ها ارجاع داده نشده است؛ به سردبیر اطلاع دهد. 

• داور باید مراجعی را که نویسنده به آن‌ها ارجاع داده شناسایی و بررسی کند. هرگونه نتیجه‌گیری یا بحثی که پیش از این مطرح شده باشد، باید همراه با منبع ذکر شود. همچنین، داور باید در صورت مشاهده هر گونه شباهت یا هم‌پوشانی بین مقاله ارسالی و مقاله‌ دیگر مراتب را به سردبیر اطلاع دهد.

• داور باید کلیه اطلاعات موجود در مقاله تحت بررسی را محرمانه تلقی کرده و از درز مطالب نوشته‌شده در آن (به‌خصوص قسمت مربوط به نوآوری مقاله) و بحث درباره جزئیات آن با دیگران پرهیز نماید.

• داور، حق ندارد قبل از انتشار مقاله، از داده‌ها یا مفاهیم جدید آن به نفع یا علیه پژوهش‌های خود یا دیگران و یا برای انتقاد از نویسندگان استفاده کند. همچنین، پس از پذیرش و انتشار مقاله، داور مجاز به انتشار جزئیاتی فراتر از آنچه توسط نشریه منتشر شده است؛ نمی‌باشد.

• داور، حق ندارد به‌جز با مجوز کتبی سردبیر نشریه، داوری یک مقاله را به فرد دیگری از جمله همکاران هیئت علمی یا دانشجویان تحصیلات تکمیلی خود بسپارد. در صورت اخذ مجوز از سردبیر نشریه برای این کار، باید نام و مشخصات کامل شخص یا اشخاصی که در بررسی مقاله به داور اصلی کمک کرده‌اند؛ در گزارش داوری به سردبیر ذکر گردد تا در مدارک نشریه ثبت شود.

• داور، اجازه تماس مستقیم با نویسندگان در رابطه با مقالات در حال داوری را ندارد. هرگونه تماس با نویسندگان مقالات فقط از طریق سردبیر نشریه انجام خواهد گرفت.

• از داوران انتظار می‌رود در گزارش «رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی» و ارسال مستندات مربوطه، به سردبیر نشریه جدیت و اهتمام به خرج دهند.

 

وظایف و مسئولیت‌های سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه)

 

• اختیار و مسئولیت انتخاب داوران و قبول یا رد یک مقاله پس از کسب نظر داوران، بر عهده سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه است.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه بایستی از نظر حرفه‌ای در یکی از شاخه‌های مرتبط با پردازش سیگنال، صاحب‌نظر و متخصص بوده و در حوزه پژوهشی تخصصی خود، مقالات متعددی را منتشر کرده باشند. همچنین، از روحیه‌ای مسئولیت‌پذیر، پاسخ‌گو، حقیقت‌جو، منصف و بی‌طرف برخوردار بوده و به‌صورت جدی، مداوم و مسئولانه در راستای نیل به اهداف نشریه و ارتقای کیفی آن مشارکت نمایند.

• از سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) انتظار می‌رود که یک بانک اطلاعاتی از داوران مناسب برای نشریه، تهیه و به‌طور مرتب بر اساس عملکرد داوران آن را به‌روز نمایند.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) بایستی در انتخاب داوران شایسته (با در نظر گرفتن زمینه تخصصی، سرآمدی، تجربه علمی و کاری و التزام اخلاقی آنان) اهتمام ورزند.

• سردبیر نشریه باید از داوری‌های عمیق و مستدل، استقبال و از داوری‌های سطحی و ضعیف، جلوگیری کند و با داوری‌های مغرضانه، بی‌پایه یا تحقیرآمیز، برخورد نماید.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه باید نسبت به ثبت و آرشیو اسناد داوری مقالات به‌عنوان اسناد علمی و نیز محرمانه نگاه داشتن اسامی داوران هر مقاله، اقدامات لازم را انجام دهند.

• تصمیم‌گیری در مورد پذیرش یا رد مقالات، بایستی بر اساس ارزیابی نظرات تخصصی داوران و سنجش صحت آن‌ها و با ارائه مستندات علمی و استدلال کافی انجام شده و اعمال نظر سلیقه‌ای، شخصی، صنفی، نژادی، مذهبی و غیره کوچک‌ترین اثری در تصمیم‌گیری نهایی نداشته باشد.

• پس از تصمیم‌گیری نهایی در مورد پذیرش یا رد یک مقاله، سردبیر نشریه، موظف به اعلام سریع نتیجه به نویسنده مسئول آن می‌باشد.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه باید کلیه اطلاعات موجود در مقالات را تا قبل از پذیرش و انتشار آن در نشریه، محرمانه تلقی نموده و از در اختیار دیگران قرار دادن مطالب و بحث درباره جزئیات آن احتراز نمایند.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه حق ندارند قبل از انتشار مقاله، از داده‌ها یا مفاهیم جدید آن به نفع یا علیه پژوهش‌های خود یا دیگران یا برای انتقاد از نویسندگان استفاده نمایند. همچنین پس از انتشار مقاله، سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه مجاز به انتشار جزئیاتی فراتر از آنچه در نشریه منتشر شده است؛ نیستند. تنها استثناء درباره این بند، بررسی موارد احتمالی مرتبط با بروز «رفتارهای غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی» توسط نویسندگان، در صورت وجود دلایل قابل قبول می‌باشد.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه موظفند از بروز «تضاد منافع» (Conflict of interests) در روند داوری، با توجه به هرگونه ارتباط شخصی، تجاری، دانشگاهی و مالی که ممکن است به‌طور بالقوه بر پذیرش و انتشار مقالات ارسالی تأثیر بگذارد؛ جلوگیری کنند.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه بایستی داوران را به دقت در بررسی، اظهار نظر در مورد اصالت مقاله و اطمینان از عدم بروز تخلفات انتشاراتی و پژوهشی در مقالات ارسالی تشویق نمایند.

• سردبیر نشریه موظف است آثار متهم به عدول از اخلاق انتشاراتی و پژوهشی را که توسط داوران یا به هر نحو دیگر گزارش می‌شود؛ با دقت و جدیت بررسی نموده و در صورت نیاز، اقدامات لازم را بر اساس قوانین و آئین‌نامه‌های داخلی نشریه و سازمان متبوع انجام دهد.

• سردبیر نباید با رد مقالات مورد اتهام یا مقالاتی که تخلف آن‌ها محرز شده، مسئله را پایان‌یافته تلقی کند و موظف است موارد اتهامی را تا آخرین مرحله پیگیری نماید. در عین حال، بایستی فرصت مناسب جهت پاسخ‌گویی نویسندگانی که متهم به «رفتار غیراخلاقی انتشاراتی و پژوهشی» شده‌اند؛ فراهم باشد.

• سردبیر و اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه) نشریه باید به‌طور مستمر، نظرات، انتقادات و پیشنهادهای نویسندگان، خوانندگان و داوران نشریه را در مورد سیاست‌های انتشاراتی و کیفیت شکلی – محتوایی نشریه جویا شوند و با لحاظ کردن نقدهای سازنده و اعمال پیشنهادهای اصلاحی و منطقی آنان، نسبت به بهبود کیفیت نشریه اهتمام ورزند.

 

وظایف و مسئولیت‌های مدیر اجرایی

 

• انجام کلیه امور اجرایی مربوط به وب‌سایت نشریه از جمله تکمیل اطلاعات مربوط به نشریه در سامانه ارزیابی نشریات علمی وابسته به دفتر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛

• ارسال فایل proof مقالات پذیرفته‌شده به نویسندگان جهت بررسی و تأیید نهایی؛

• انتشار الکترونیکی مقاله‌های پذیرفته‌شده نهایی به‌صورت مقالات آماده انتشار در وب‌سایت نشریه پس از تأیید فایل proof آن‌ها توسط نویسندگان؛

• مدیریت شماره‌های نشریه و انتشار الکترونیکی شماره جدید در وب‌سایت نشریه به‌محض تکمیل تعداد مقالات پذیرفته‌شده لازم برای هر شماره؛

• درج آخرین اخبار و آگهی‌های مرتبط با نشریه در لینک «اخبار و اعلانات» وب‌سایت نشریه؛

• درج اطلاعات کامل در لینک «راهنمای نویسندگان» با مشخص کردن روند دقیق مربوط به ارسال اولیه مقاله، نحوه انجام اصلاحات پیشنهادی داوران و سردبیر نشریه، چگونگی ارسال مقاله بازنگری‌شده و همچنین، بارگذاری فایل‌های مربوط به الگوی نشریه، فرم‌های لازم در هنگام ارسال مقاله و فایل‌های مرتبط دیگر نظیر فونت‌های استاندارد نشریه و نظایر آن‌ها در لینک مذکور؛

• تکمیل و به‌روزرسانی اطلاعات موجود در لینک‌های مختلف نشریه از جمله لینک‌های: «درباره نشریه»، «اهداف و چشم‌انداز»، «اعضای هیئت تحریریه»، «اصول اخلاقی انتشار مقاله»، «بانک‌ها و نمایه‌نامه‌ها»، «پیوندهای مفید»، «پرسش‌های متداول»، «فرآیند پذیرش مقالات»، «داوران» و نظایر آن‌ها؛

• درج اطلاعات کامل در لینک «تماس با ما» برای سهولت در برقراری ارتباط تلفنی، الکترونیکی (ایمیل) یا پستی توسط نویسندگان، داوران، مشترکان و به‌طور کلی مراجعه‌کنندگان به وب‌سایت نشریه با کارشناس و مسئول دبیرخانه نشریه.

 

همچنین، سایر وظایف مدیر اجرایی نشریه به‌صورت زیر است:

 

• پس از ارسال مقاله توسط نویسنده مسئول و قبل از ورود آن به فرآیند داوری، مقاله دریافتی توسط سردبیر به مدیر اجرایی نشریه ارجاع داده می‌شود تا با بررسی اولیه مقاله، در خصوص رعایت کامل موارد مندرج در فایل الگوی نشریه اطمینان حاصل نماید. شایان ذکر است مدیر اجرایی نشریه، مقالات فرستاده‌شده‌ای را که هرگونه مغایرتی از لحاظ نگارش (به‌خصوص در فرمت مراجع، نوشتار فرمول‌ها و روابط، سبک‌های تعریف‌شده، اندازه فونت‌ها و …) با فایل الگوی نشریه داشته باشند؛ قبل از ورود به فرآیند داوری به نویسندگان محترم بازخواهد گرداند تا با فایل الگوی نشریه به‌طور کامل تطبیق دهند و سپس، مجدداً ارسال نمایند.

• پس از پذیرش نهایی مقاله، فایل word نسخه نهایی آن توسط سردبیر به مدیر اجرایی نشریه ارجاع داده می‌شود تا بار دیگر، نسبت به رعایت الگوی نشریه از جمله: «اندازه حاشیه صفحات، نحوه تنظیم شکل‌ها و جداول، استفاده از نویسه‌های صحیح فارسی و انگلیسی، رعایت سبک‌های استاندارد نشریه در پاراگراف‌ها، عناوین شکل‌ها و جداول، تایپ روابط ریاضی، تیتر بخش‌ها و زیربخش‌ها، فهرست مراجع فارسی و انگلیسی و …» بررسی نهایی انجام گرفته و در صورت لزوم، اصلاحات لازم بر روی فایل word مقاله اعمال شوند. پس از حصول اطمینان از درست بودن همه موارد فوق‌الذکر، مقاله از فرمت word به فرمت pdf تبدیل شده و سپس، نسبت به ارسال فایل proof به نویسندگان و طی بقیه مراحل انتشار الکترونیکی مقاله بر روی وب‌سایت نشریه اقدام می‌گردد.

 

وظایف و مسئولیت‌های ویراستار نشریه

 

• پس از اتمام فرآیند داوری مقاله و قبل از تصمیم‌گیری نهایی برای پذیرش آن، مقاله مورد نظر توسط سردبیر به ویراستار نشریه ارسال می‌شود. ویراستار با مطالعه دقیق مقاله، نسبت به رعایت کامل اصول نگارشی، که به برخی از آن‌ها در ذیل این پاراگراف اشاره شده است؛ اعلام نظر می‌کند و ایرادات احتمالی و موارد رعایت‌نشده را علامت‌گذاری کرده و به سردبیر نشریه ارسال می‌نماید. سپس، سردبیر نیز موارد علامت‌گذاری‌شده توسط ویراستار را عیناً به نویسندگان ارجاع می‌دهد تا نسبت به اصلاح ایرادات و اشکالات نگارشی اقدام نمایند. البته، لازم به ذکر است که ویرایش مقالات توسط ویراستار نشریه ممکن است علاوه بر ابعاد نگارشی، ابعاد علمی و محتوایی مقاله را نیز شامل شود که در این‌صورت، نویسندگان موظفند تا علاوه بر رفع اشکالات نگارشی نسبت به برطرف کردن ایرادات علمی مذکور نیز اقدام نمایند. برخی از اصول نگارشی که توسط ویراستار نشریه کنترل می‌شود، عبارتند از:

– املای صحیح کلمات مطابق با شیوه‌نامه دستور خط و فرهنگ املائی مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی؛

– درست بودن جملات و عبارات از لحاظ دستور زبان فارسی؛

– استفاده از واژه‌های معادل فارسی مصوب فرهنگستان به‌جای لغات و اصطلاحات خارجی (تا حد امکان)؛

– پاراگراف‌بندی مناسب در سراسر متن مقاله؛

– سلیس، کوتاه و روان بودن جملات؛

– واضح بودن معنی و مفهوم نوشتار؛

– به‌کارگیری علائم نشانه‌گذاری (سجاوندی) مناسب در متن مقاله؛

– رعایت ترتیب شماره‌گذاری شکل‌ها، جداول، روابط و نیز ارجاع‌دهی صحیح به شماره آن‌ها در داخل متن؛

– رعایت شماره‌گذاری مراجع به‌ترتیب وقوع در متن؛

– تنظیم و تدوین فهرست مراجع در انتهای مقاله دقیقاً بر اساس فایل الگوی نشریه.

 

وظایف و مسئولیت‌های کارشناس دفتر نشریه

 

• پاسخ به تماس‌های تلفنی صورت‌گرفته توسط نویسندگان مسئول مقالات، داوران و سایر افراد و بیان راهنمایی‌ها و توضیحات لازم در جواب سؤالات و خواسته‌های آنان؛

• چک کردن روزانه ایمیل‌(های) نشریه و انجام اقدامات لازم بر اساس تقاضاهای مطرح‌شده در ایمیل‌های دریافتی؛

• پاسخ‌گویی به ارباب‌رجوع در صورت مراجعه حضوری آنان به دفتر نشریه؛

• استخراج اسامی داوران مقالات مربوط به هریک از شماره‌های نشریه جهت درج اسامی داوران در صفحه آخر شماره مربوطه؛

• پرینت مقالات پذیرفته‌شده نهایی پس از انتشار آنلاین شماره مربوطه بر روی وب‌سایت نشریه و سپس، ارسال پرینت مقالات به اداره چاپ دانشگاه تبریز جهت چاپ فیزیکی آن شماره از نشریه؛

• دریافت نسخه‌های فیزیکی شماره‌های نشریه پس از چاپ توسط اداره انتشارات و کنترل نهایی آن‌ها از لحاظ کیفیت چاپ؛

• مکاتبه با نویسندگان مسئول مقالات از طریق پست به‌منظور ارسال نسخه چاپی نشریه، گواهی پذیرش مقالات، گواهی داوری مقالات و نظایر آن‌ها؛

• ایجاد هماهنگی بین صاحب‌امتیاز، مدیرمسئول، سردبیر، اعضای گروه دبیران (هیئت تحریریه)، ویراستار و مدیر اجرایی نشریه جهت برگزاری جلسات عادی یا فوق‌العاده در زمان و مکان مناسب بنا به تشخیص سردبیر نشریه.

 

 سیاست نشریه در مورد نحوه برخورد با سرقت ادبی:

درصورتی که برای نشریه سرقت ادبی یک مقاله محرز شود، نشریه نویسنده/نویسندگان را در لیست سیاه قرار داده و اگر مقاله ایشان منتشر شده باشد، مقاله بایگانی شده و ذیل نام نویسنده/نویسندگان، عبارت «مقاله سرقت ادبی می باشد» درج می شود.

 

 

مراجع و مآخذ

 

[1] آئین‌نامه اخلاق نشریه علمی – پژوهشی مهندسی متالوژی؛ منتشرشده به‌صورت آنلاین در «وب‌سایت نشریه مهندسی متالوژی؛ قسمت اطلاعات نشریه؛ لینک اصول اخلاقی انتشار مقاله».

[2] منشور و موازین اخلاق پژوهش؛ مصوب معاونت پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ منتشرشده به‌صورت آنلاین در «وب‌سایت رسمی وزارت علوم، تحقیقات، فناوری؛ قسمت مرکز برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری پژوهشی؛ قوانین و مقررات؛ لینک منشور و موازین اخلاق پژوهشی».

[3] General Guidelines, Guidelines for Editors, Guidelines for Peer-reviewers, Guidelines for Authors; Published online at “Official Website of Committee on Publication Ethics (COPE); Resources; Guidelines Link”.